Tatile çıkmak harika, peki ya normal hayata geri dönüşü?
Günlük hayatımıza ve işimize verdiğimiz aralar hem bedensel hem de zihinsel sağlığımız için çok önemli. Ancak hemen hemen herkeste, tatil sonrası, hatta öncesinde stres gibi olumsuz duygularda artış, bununla birlikte de adaptasyon güçlüğü görülebiliyor. Bu durum son derece normal olsa da bu adaptasyon sürecinin uzaması iş ve sosyal yaşamımızda bir takım sorunlar oluşturabiliyor.
Örneğin düşük iş kalitesi, düşük verimlilik, konsantrasyonda güçlük gibi zihinsel belirtiler; tükenmişlik hissi, isteksizlik ve ilgisizlik gibi duygusal belirtiler ya da enerji kaybı, yorgunluk, iştahsızlık, uyku sorunları gibi fiziksel belirtiler gözlemlenebiliyor.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikoloji Uzmanı Müge Leblebicioğlu Arslan, tatil sonrası adaptasyon güçlüğü yaşamamamız için bazı önerilerde bulundu.
İyi Olma Halini Tek Bir Bedene Bağlamayın
Yapılan çalışmalar, kişilerin yaşamdan aldıkları doyum ne kadar yüksekse psikolojik iyi olma hallerinin de o kadar yüksek olduğunu gösteriyor. Yüksek yaşam doyumu için kişinin gerçekliği ile beklentisi arasında bir dengenin olması gerekiyor. Yaşam doyumunu arttıran tek faktörün tatil süreci olmadığını kabul etmeli ve iyi olma halini tek bir nedene, yani ‘tatile gitmeye’ bağlamamalısınız.
Tatil İçin Gerçekçi Beklentiler Oluşturun
Tatile gitmeye yüklenen anlamların gerçekçi boyutta olması, tatil sonrası sendromunun oluşmasını engellemede son derece önemli. Örneğin; günlük hayatında işi ya da partneriyle problemleri olan biri ‘“Bir tatile gitsem kendimi çok iyi hissedeceğim,” şeklinde düşünebilir. Bu düşünce tatil kavramına büyük beklentiler yükleyen bir düşüncedir. Böyle bir düşünceyle tatile giden kişi kendini duygusal anlamda daha iyi hissedebilir ancak tatil sonrası problemin halen devam ediyor olması bu kişinin duygusal anlamda güçlükler yaşamasına neden olabilir. Bu nedenle tatilin kısa ve keyifli bir süreç olduğunu, ancak tatil kavramının iyi hissetme halini sonsuza kadar olumlu yönde etkileyecek sihirli bir değnek olmadığını düşünmek psikolojik iyi oluş ve yüksek adaptasyon açısından son derece önemli.
İş Hayatınızdaki Problemleri Çözümlemeye Odaklanın
Yapılan çalışmalarda iş memnuniyet düzeyi yüksek olan kişilerin tatil sonrası iş hayatına daha yüksek adaptasyon gösterdikleri görülüyor. Bununla birlikte iş hayatındaki problemler ya da düşük memnuniyet düzeyi, kişiyi tatil öncesi de strese sokarak ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyebiliyor. Böyle bir durum söz konusuysa tatil öncesi iş yerinde sorun yaşanılan kişiyle konuşma, yardım isteme ya da pozisyon değişikliği gibi, mevcut probleme yönelik çözüm odaklı yaklaşımlarda bulunmak psikolojik iyi oluş açısından son derece önemli.
İş ve Eğlence Hayatınızı Dengeleyin
Unutmayın, dinlenme süreci sadece yıllık izin gibi tatil süreçleriyle kısıtlı değil. İş ve eğlence hayatınızda bir denge sağlamanız ruh sağlığınız açısından son derece faydalı olacak. Tatil sonrasında hobilerinizle ilgilenin, sosyalleşmeye zaman ayırın ve sevdiklerinizle birlikte vakit geçirin. Özellikle spor yapmak serotonin hormonu düzeyini yükselterek, tatil sonrası hissettiğiniz olumsuz duygunun yoğunluğunun azalmasına yardımcı olacak.
Tatil Sonrası İşleri Planlayın
Planlamalar başlangıçta stres ve kaygı uyandırabilir. Ancak öncelikli olarak tamamlanması gereken işler, projeler ve toplantılar gibi şeyleri planlamak belirsizliğin oluşturduğu olumsuz duyguyu azaltarak sizi uzun vadede rahatlatır.
Tatil Sonrası İçin Radikal Kararlar Vermekten Kaçının
Tatilin verdiği yüksek enerji ve motivasyon sizi yeni planlamalar yapmaya ya da hayatınızla ilgili önemli kararlar almaya itebilir. Ancak yüksek motivasyonla üzerine düşünülmeden ve planlama yapılmadan alınan iş değişikliği, taşınma, yeni ve önemli bir proje gibi kararlar uzun vadede sizi olumsuz etkileyebilir.
Tatilde Düzeninizi Tamamen Bozmayın
Rutinler ruh sağlığımız için önemli bir koruyucu faktördür. Tatil sonrası rutinlerde bozulmalar görülebilir. Bunu önlemek ve günlük rutininize dönebilmek için kendinize zaman tanıyın. Örneğin tatilden dönmeden birkaç gün önce, örneğin akşamları rutin saatlerinizde yatmak ve erken uyanmak gibi günlük rutinlerinize dönmeye çalışın.