Sürekli manipüle edildiğinizi; değiştirilmeye, kontrol edilmeye çalışıldığınızı düşünüyorsanız, toksik bir ilişki içinde olabilirsiniz…

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, toksik ilişkilerin ve toksik kişilerin psikoloji üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Toksik kişiler herkesin hayatında olabilir
Toksik kişilerin herkesin hayatında zaman zaman olabileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu kişi akrabalarımızdan biri olabilir, aileden biri olabilir, arkadaş olabilir, sevgili ve eş olabilir. Kısa süreli hayatımıza girebilir yani bir iş arkadaşı olabilir ya da uzun süreli olabilir. Biz bu kişileri aslında süreç içinde tanıyoruz. Bir süre sonra bize hissettirdikleri ya da bu ilişkinin şekliyle tanıyoruz. Toksik, zehirli demek. Aslında bizi zehirleyen, bizi aşağı çeken… Biz sosyal ilişkilerimizi neden kurarız? Daha iyi hissetmek, daha mutlu olabilmek, daha başarılı olabilmek, bize cesaret vermesi ve destek olması için… Ancak bu kişiler bunun tam tersini yapar.” diye konuştu.

Toksik ilişki nasıl anlaşılır?
Kişilerin ve ilişkilerin toksik olup olmadığını yaşadığımız ilişkide hissettiğimiz duygulardan anlayabileceğimizi ifade eden Bhais, “Eğer bazı insanlarla ilişkinizde bazı olumsuz duyguları sık yaşadığınızı düşünüyorsanız yani çaresizlik, öfke ya da suçluluk gibi, sürekli açıklama yapma gereği hissediyorsanız bu ilişkinin aslında toksik bir ilişki olduğunu söyleyebiliriz. Karşı tarafın bizi bir şekilde manipüle ettiğini, değiştirmeye, kontrol etmeye, belirli yönlere çekmeye çalıştığını düşünebiliriz. Yaşadığımız bu duygulardan toksik bir ilişki içinde olduğumuzu anlayabiliriz.” diyor

Toksik kişiler geri adım atmaz
Sağlıklı ilişkilerde de kişiler zaman zaman birbirlerine yanlış davranışlarda bulunabiliyor, hata yapabiliyor, kırıcı olabiliyor. Ama sonrasında özür diliyor. Ancak toksik kişilerde geri adım atma durumu söz konusu olmuyor. Bu kişiler yanlış bir şey yaptıklarını düşündüklerinde ya da siz bunu düşünüyor olsanız bile asla özür dilemiyorlar.

Saygınlıklarını yitirecekleri düşüncesiyle özür dilemezler
Bu kişilerin özür dilememesinin birçok sebebi olabiliyor. Bunun daha çok özgüvenle ilişkili bir sorun olduğunu ifade eden Bhais, “Özür dilemek demek, ‘Ben yanlışım, ben hatalıyım, bana olan saygı kaybolacak’ demek. Bu yüzden asla geri adım atmamalıyım, sonuna kadar gitmeliyim’ diye düşünürler. Bu tür davranışlar da genelde çocukluk öğrenmeleri ve aile yaşantılarından gelir.” diyor.

Olumsuz duygu aynası olurlar
Toksik kişilerin olumsuz duyguları karşı tarafa aktarırken; ilişkilerde daha fazla sorun yaşarlar. İlişkilerde daha fazla zarar görebileceğini, yalnız olduğunu, kimseye güvenmemesi gerektiğini düşünürler. Bu kişilerin ilişki tarzı aslında hayatla baş etme yöntemleri aslında. Bu kişiler yaşadıklarının sonrasında böyle bir yöntem geliştiriyor. Özür dilememek ve karşı tarafa bazı duygular hissettirmek gibi… Çünkü zamanında kendileri de bunu hissetmiş ve bu hissettiği duyguları karşı tarafa aktarıyorlar.

Sürekli memnuniyetsizler…
“Bu kişilerde sürekli memnun olmama durumu vardır. Eleştiri vardır, sürekli bir şeylere sinirlenirler, bir şeylere kızarlar, rahatsız olurlar, alınganlık gösterirler. Bir kafeye gidersiniz garsonla tartışırlar, bir sinemaya gideceksinizdir sinemanın yeri ile ilgili şikayet ederler. Sürekli bir memnuniyetsizlik durumu vardır. Siz de bir süre sonra o duyguları satın alırsınız, bir süre sonra siz de onun yanındayken bu duyguları sık hissettiğinizi daha eleştirel daha alıngan olduğunuzu fark edersiniz.” Toksik kişilerin yanındaki kişiyi de duygu olarak sürekli aşağı çekmeye çalıştığını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais: “Aslında sizi de o duygulara çekerek sizi de aşağıya çekmeye çalışırlar. Bu kişilere ‘Neden kötü davranıyorsun, neden bana böyle bir şey söyledin, bir şeye mi kızdın ya da bana kızdığın bir şey mi var, alındığın bir şey mi var, sana yanlış bir şey mi yaptım?’ diye sorsanız neden kötü davrandığına dair bir açıklama yapamaz. Çünkü nedenini bilmez. Bu kişilere kötü insanlar diyemeyiz. Sadece hayatta öğrendikleriyle, aldıkları topladıkları bilgilerle böyle baş edebildikleri için kişi bunu yansıtıyor.”

Altta yatan neden kişilik bozukluğu olabilir
Toksik kişiliğin altında yatan neden kaygı, depresif bir durum olabilir, kişilik bozuklukları olabiliyor. Genellikle kişilik bozuklukları daha sık görülüyor. Bu nedenle onları iyi insan veya kötü insan olarak değil, bunun bir hastalık olduğunu düşünerek değerlendirmek gerekiyor.