Türkiye çok fazla bilinmese de şarap üretimi açısından en uygun ülkelerden biri. Peki Türkiye de üretilen şaraplar en çok hangi bölgelerde, hangi üzümlerden üretiliyor?

Çok fazla haberimiz olmasa da Anadolu topraklarında şarapçılığın binlerce yıllık geçmişi var; çünkü Türkiye aslında coğrafi olarak dünyanın şarap üretimine en uygun ülkelerinden biri. Bununla birlikte Karadeniz ve Doğu Anadolu nun kuzeyi dışında her yerinden üzüm fışkıran Anadolu da üzümlerin yalnızca yüzde 2 si şarap üretiminde kullanılıyor. Oysa bu oran, benzer ülkelerde yüzde 70 ile yüzde 95 arasında değişiyor. Yine de Türkiye de son yıllarda arka arkaya açılan şarap fabrikaları, artan ürün çeşitliliği, şarap ihracatının ve iç pazardaki şarap tüketiminin artıyor olması, Türk şarapçılığı için umut vaat ediyor.

Marmara Bölgesi

Siyah, içimi yumuşak Papazkarası; mor renkli, asit oranı yüksek Gamay; beyaz, asit oranı düşük Yapıncak; siyah Cinsault ve beyaz, yumuşak içimli Semillon; Tekirdağ bölgesinde en çok üretilen üzüm çeşitleri arasında. Özellikle Şarköy ve Mürefte de üzüm ve şarap üretimi o kadar yaygın ki pek çok farklı markanın fabrikası bu ilçelerde bulunuyor. Çanakkale ve Bozcaada ise tatlı beyaz şarap yapımında kullanılan Vasilaki(Altıntaş) ve kırmızı şarap yapımında kullanılan Kuntra(Karasakız) adlı üzüm çeşitleriyle öne çıkıyor. Bozcaada da özellikle son yıllarda şarap üretimi, bağların kurumsallaşması ve yeni fabrikaların açılmasıyla oldukça arttı. Ayrıca Saroz yakınlarında Merlot üretimi de yaygın. Avşa ve Marmara da bu adalara özgü Adakarası üzümü ile yapılan şaraplarıyla öne çıkıyor.

İç Anadolu ve İç Karadeniz Bölgesi

Türkiye deki büyük şarap üretim tesislerinin önemli bir kısmının bulunduğu Nevşehir il sınırları civarında sulu ve beyaz, sek şarap yapımında kullanılan Emir üzümü başta olmak üzere Kayseri Karası; kırmızı şarap üretiminde bolca kullanılan, asidi düşük, şeker oranı yüksek Dimrit ve Şıradar şarap üzümleri yetişiyor. Yine Ankara da bir çok şarap üretim tesisi bulunuyor. Orta Anadolu’nun en kaliteli kırmızı şaraplık üzüm çeşidi olarak bilinen Kalecik Karası ve Kırıkkale nin bir kasabasından ismini alan düşük asitli, oldukça tatlı beyaz Hasandede ise bölgede yetişen diğer üzüm çeşitleri arasında. Tokat’ın tahta fıçıda eskitilerek Narince üzümü ile yapılan, zengin ve dengeli yapısıyla öne çıkan beyaz şarabı ise meraklıların mutlaka denemesi gereken tatlar arasında.

Ege Bölgesi

Ege bölgesi denilince akla ilk olarak özellikle meyve şaraplarıyla ünlü Şirince geliyor. Pek çok şarap tutkunu tarafından burun kıvırılan Şirince nin meyve şarapları aslında her meyveden yapılıyor. İzmir de yetişen diğer şarap üzümleri arasında ise dünyanın en tanınmış üzüm çeşitlerinden, her iklimde kolayca yetişebilen siyah, yüksek tanenli Cabarnet Sauvignon; özellikle Fransa’nın güneyinde ve İspanya’da yetiştirilen kırmızı üzüm türü Carignan; alkol ve asit oranı düşük Alicante Bouchet; koyu kırmızı renkte, yoğun aromalı Şiraz; beyaz şarapta aromayı ve meyve kokularını sevenlerin hoşuna gidecek Bornova Misketi ve çok az yetişen Foça Karası geliyor. Son yıllarda İzmir il merkezinin dışında Urla ve Çeşme de şarap ve üzüm üretimiyle öne çıkıyor. Ege Bölgesi’nin şarabıyla ünlü bir diğer ili olan Denizli ise Rose şarap üretiminde kullanılan ve Çal ilçesinden ismini alan Çal Karası ve Sultaniye üzümüyle tanınıyor.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Anadolu’nun en değerli kırmızı şarap üzümü olan; yoğun aroması ve açık yakut rengiyle dikkat çeken Öküzgözü, Elazığ ve Malatya’daki bağlarda yetişiyor. Diyarbakır’da yetişen Boğazkere üzümü ise içindeki tanen (tanik asit) miktarının fazla olması nedeniyle özellikle şarap meraklılarının sevdiği buruk tadıyla öne çıkıyor. Öküzgözü ile Boğazkere üzümlerinin karışımı sonucunda ortaya çıkan şarap çeşitleri ise Türkiye nin en meşhur ve tercih edilen şarap türleri arasında.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde binlerce yıllık şarap geleneğiyle bilinen yerlerinden Midyat ve Mardin de üretilen şaraplar ise bu bölgede yaşayan ve sayıları giderek azalan Süryaniler tarafından üretiliyor ve yerel üzümlerden Mazruna ve Kerküş ile yapılıyor.

Ceren Öztuna Kaynakcı