Kış aylarına hazırlık yapmak için vitamin takviyeleri gerekli mi?
Vitaminler sağlığımız için hayati öneme sahip organik bileşiklerdir. Vitamin eksikliği, pek çok önemli sağlık sorununa neden olabilir, bu nedenle vitamin eksikliği bulunan kişilerin uygun vitamin ve besin takviyesi almaları çok önemlidir. Vitaminlerin özellikle doğal yollardan alınması, günlük tüketilmesi gereken miktarlarda aminoasit, yağ asidi ve karbonhidrat bileşenleri ile yerine konması gerekir. Ancak ciddi vitamin eksikliği çekenler veya hastalık sürecindeki kişiler uzman tavsiyesi sonrası ilaç şeklinde vitamin takviyesi alması faydalı olabilir.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Derya Fidan takviye vitaminlere gerçekten ihtiyacımız olup olmadığını ve hangi vitamini ne kadar kullanmamız gerektiğini açıkladı.
Vücudumuzun savunma mekanizması olan bağışıklık sistemimiz sadece dışarıdan gelen tehlikelere karşı vücudu korumakla kalmıyor, aynı zamanda yaşlılığa karşı da mücadele veriyor ve kendimizi zinde hissetmemizi sağlıyor. Vücudumuzun antioksidan mekanizmasının çalışmasında da rol oynayan bağışıklık sistemi zayıfladığında ise bazı riskler ortaya çıkabiliyor. Vücut metabolik dengemiz çalışma koşulları, organik olmayan besin tüketimi ve stres yönetimini iyi sağlayamamaktan kaynaklı bozulabiliyor. Böylece bağışıklık sistemimiz zarara uğruyor ve enfeksiyonlara karşı direncimiz azalabiliyor. Bunun önüne geçebilmek adına, dönemsel olarak vitamin takviye kullanımına ihtiyaç duyabiliyoruz.
Birçok multivitamin; kalsiyum, demir, magnezyum, potasyum ve çinko gibi mineraller içerir. İhtiyaçlarımıza göre belirlenmesi gereken bu tercihler, yanlış kullanıma bağlı olarak organ hasarına bile sebebiyet verebilir.
Vücudumuz için yeterli ve dengeli olan bir sağlıklı beslenme düzeninde, vitamin ve besin desteğine ihtiyaç duymayız. Fakat düşük enerji içeren diyet tüketenler, yeterli ve dengeli beslenemeyenler, vejetaryenler, hayvansal gıda hiç tüketmeyen veganlar, demir yetersizliği ve anemisi olanlar, gebe ve emziren kadınlar, menopoz sonrası kemik kaybı fazla olan kadınlar, yaşlılar, uzun süre ilaç kullananlar, besin alımını engelleyen alerjik hastalıkları olanlar, bir hastalığa bağlı beslenme tedavisi alanlar, diyaliz tedavisi gören hastalar mutlaka tedavilerine ve kişisel ihtiyaçlarına uygun vitamin takviyesi almalıdır.
Peki hangi vitamini ne zaman kullanmalıyız?
Kemik Sağlığınızı Korumak İçin
Kalsiyum, D ve K vitaminleri, potasyum, magnezyum… Bunların hepsi kemik sağlığımızın korunmasında önemli rol oynar. D vitamini ve kalsiyumun önemini hepimiz biliyoruz ancak son yıllarda yapılan araştırmalar; magnezyum, potasyum ve K vitaminin de çok önemli olduğunu vurguluyor. Özellikle, eğer osteoporoz adı verilen kırılgan, incelen kemikler gibi bir riskiniz varsa, kalsiyum ve D vitamini takviyesi almanız faydalı olabilir.
Vegan ve Vejetaryenler İçin
B vitamini çoğunlukla et, yumurta ve süt ürünleri dahil olmak üzere hayvansal kaynaklardan elde edilen besinlerden biridir. Bu gıdaları günlük beslenmenizde tüketmediğinizde özellikle B12 vitamini açısından destek almayı düşünebilirsiniz. Bu vitaminin eksikliğinde mental yorgunluğun yanı sıra konsantrasyon güçlüğü gibi risklerle karşı karşıya kalabilirsiniz.
Spor Yapanlar İçin
Yapılan çalışmalar, enerji metabolizmasının, performansımıza çok etkisi olduğu gibi, hücre yenilenmesinin de antrenmanlarda çalışan kasların iyileşmesine katkısı olduğunu söylüyor. Kişiye özel hazırlanan beslenme programları ile sporcularda süreç takviye kullanmadan rahatlıkla yönetilebilir. Ama eğer diyetiniz optimal değilse veya enerji açığı oluşturmak için besinlerinizi kısıtlıyorsanız takviye kullanmanız gerekebilir. Bu vitamin takviyesi ise B, demir, magnezyum ve çinko kompleksi olan bir multivitamin desteği ile sağlanabilir.
Sürekli Yorgun Hissedenler İçin
Bedenimizde bazı vitamin ve mineraller azaldığında yorgunluk hissi başlar. Özellikle demir, potasyum, kalsiyum eksikliği, folik asit ve B12 vitamini eksikliğinde ilk, hatta çoğu zaman tek belirti; hafiflemeyen bir yorgunluk halidir. Kronik yorgunluğunuzun arkasında, yeterince su içmemek kadar basit ve çözülmesi kolay bir sorun da yatıyor olabilir. Vücuttaki tüm fonksiyonlar için elzem olan su, yokluğunda yorgunluğa neden olur. Düzenli olarak su içmeye başladığınızda da yorgunluk problemi çözülebilir. Takviye olarak ilk akla gelen desteklerse magnezyum, D vitamini, B12 vitamini, Demir desteği almak olabilir.
Çok Sık Hasta Olanlar İçin
Bağışıklık sistemi, organizmayı çoğu hastalığa karşı koruyan tüm biyolojik yapı ve süreç sistemlerinden oluşur. Eğer sık sık hastalanıyorsanız, bu durum bağışıklık sisteminizin zayıf olduğuna işaret eder; dolayısıyla sistemin güçlendirilmesi gerekir. Keten tohumu, hindistan cevizi yağı ve çinko içeriği zengin besinler sık hasta olmanızın önüne geçmekte bariyer etkisi yaratır. Özellikle süt, yumurta, badem, ay çekirdeği ve balıkta bulunan çinkonun yetersiz tüketimi, halsizlik ve vücutta yorgunluk yapabilmektedir. Bunun için C vitamini desteği ve Çinko preparatı, kış dönemlerinde ve özellikle mevsim geçiş dönemlerinde periyodik olarak kullanılabilir.
Düşük Bir Ruh Haline Sahip Olanlar İçin
Araştırmalar, vitamin-mineral eksiklikleri giderildiğinde depresyon riskinin düştüğünü gösteriyor. B12 vitamini eksikliği; depresyon, hafıza zayıflığı, zihinsel işlev bozukluğu, baş ağrısı, yorgunluk, unutkanlık ve benzeri bilişsel işlev yetersizliklerine sebep olabiliyor. B vitaminleri ayrıca sinir sistemi ve kırmızı kan hücrelerinin yapımı, normal tat duyusu, iyi görme ve sağlıklı bir cilt yapısı için de oldukça önemli. B12 vitamini balık, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı besinlerde bolca bulunuyor. Beslenme düzeninizde bu besinlerden faydalanamıyorsanız mutlaka takviyeler ile vücudunuzu desteklemelisiniz.
Yapılan çalışmalar, merkezi sinir sistemi için diğer en önemli vitaminlerden biri olan D vitamininin de depresyon üzerinde etkili olduğunu gösteriyor. Özellikle işyeri ortamında gün ışığından yararlanamamaktan kaynaklı psikolojik sıkıntılar görülebiliyor. Bu nedenle günde 10-15 dakika boyunca güneşe çıkmak ve en zengin D vitamini kaynakları olan balık, yumurta, mantar, süt ve süt ürünlerini tüketmek gerekiyor. Bu besinleri içermeyen bir beslenme düzenine sahipseniz, D vitamininin aktif formu olan D3 vitaminini kış aylarında kullanabilirsiniz.
Tabii tüm bu vitamin takviyelerini mutlaka bir uzmana danıştıktan sonra almanız gerektiğini de bir kez daha hatırlatalım.